Je vaste baan opzeggen om fulltime bierbrouwer te worden: Dietmar Laske (57) uit Goingarijp deed het, eind 2022. Zijn Gudzekop – ambachtelijk speciaalbier met een Friese twist – groeide sinds 2018 uit van een hobbyproject tot een onderscheidende naam in de wereld van craft bieren.
Hoe is Gudzekop ontstaan?
“In coronatijd werkte ik thuis en had ik meer tijd om zelf bier te brouwen, een hobby van me. Bij mijn toenmalige werkgever Heineken had ik ooit een brouwcursus gevolgd. Thuis ging ik met mout, gist en hop aan de slag en brouwde ik in een pannetje biertjes voor thuisgebruik. Het balletje ging echt rollen toen ik samen met een dorpsgenoot tijdens het 100-jarig bestaan van Plaatselijk Belang Goingarijp een brouwworkshop gaf. We presenteerden een blond en donker bier en iedereen vond het geweldig. Het blond bier werd het meest gewaardeerd en dat brachten we als eerste uit, onder de naam OPSTEKER. Samen met compagnons zochten we een brouwerij om het bier dat we ontwikkelden te kunnen opschalen. Het begon met 600 flesjes. Na een crowdfundinsgactie konden we 60 hectoliter laten brouwen. Dat was snel weg. Toen zijn we een Weizen bier gaan ontwikkelen, OPGEDIRKT. Daarna volgden OP DE HELLING, een donker bier, en OVERZEES, een amberkleurig bier.”
Nautisch thema
Gudzekop. Twaalf soorten bier telt het merk inmiddels. Dietmar noemt Gudzekop zelf ‘Fries bier met een verhaal’. Een verhaal waarin Dietmars liefde voor watersport, Friese lokale producten en authentieke smaken samenkomen. De naam Gudzekop verwijst naar het vaarwater tussen Goingarijp en Sneek waar Dietmar vanuit zijn woning in Goingarijp op uitkijkt. Alle biernamen van het merk hebben een nautisch thema met een dubbele betekenis. “Neem OPSTEKER, een kruidig en fris blond bier met jeneverbes en korianderzaad. In zeiltermen is de opsteker de verlenging van de botteloef. Daarnaast betekent het ‘een bemoedigende meevaller’. Of neem OP DE HELLING, een moutig dubbelbokbier, waarvan de naam verwijst naar de winter, wanneer boten op de helling of op de bok liggen.”
Elk Gudzekop-bierflesje is voorzien van een prachtig etiket (‘de ontwerpen van Karen Visser uit Balk zijn echte kunstwerkjes’) en op alle kroonkurken staat het rode baken van de Gudzekop. En in het logo van de brouwerij is de waterlijn terug te vinden. Dietmar liet zelfs eigen bierviltjes ontwerpen, in de vorm van het zwaard van z’n eigen skûtsje. Precies op maat voor een flesje en een glas.
Wat maakt Gudzekop uniek?
“Ik onderscheid me met een Friese twist: ik verwerk Friese producten in het bier. Zoals onze milk stout, gebrouwen met de rauwe melk van onze lokale boer Reitze. Als kind vond ik Friese kruidkoek lekker, dus dat heb ik verwerkt in het bier RUIMSCHOOTS. Zo heb ik ook Fries suikerbrood verwerkt, Fryske Dúmkes, de beste Friese Oranjekoek en het beste Friese roggebrood. Ik zoek daarvoor de samenwerking met lokale ondernemers. Lekkere bieren zijn er in Nederland genoeg, maar het geeft mij een kick dat ik iets maak dat anderen nog niet hebben.”
Je ontwikkelt het Gudzekop-bier letterlijk in je achtertuin, op je eigen skûtsje ‘Hoop op Zegen’. Hoe is dat zo gekomen?
“Ik zocht een goede locatie. Mijn vrouw kwam tijdens een wandeling op het idee om een boot te kopen. Ik was op slag verliefd op dit stamboek skûtsje uit 1916. Een skûtsje is typisch Fries, en ik vind zo’n boot een majestueus gezicht, zeker met die zeilen. Een mooie plek om mijn bieren te ontwikkelen en te gebruiken als varend proeflokaal. Als schipper/brouwer geef ik geïnteresseerden uitleg en proeven we diverse bieren terwijl we over de Friese meren varen.”
Wat gaat er aan de ontwikkeling van een nieuw bier vooraf?
“Bier bestaat uit water, mout, hop en gist, maar er zijn wel 100 bierstijlen. Meestal heb ik een idee in mijn hoofd, bijvoorbeeld een blond, Weizen, dubbel of tripel bier. Ik bedenk recepten en gebruik daarbij zoveel mogelijk mijn eigen, lokale moutsoorten, zoals tarwemout, pilsmout en chocolademout – dat is donker –, en mijn eigen hop. Ik zoek naar de balans tussen alle ingrediënten. Dat hele proces is best spannend. Ik ben weleens ‘s nachts de boot op gegaan om te kijken of het gistvat al borrelde.”
Is Gudzekop-bier inmiddels bekend bij bierliefhebbers?
“In het eerste jaar zeiden we: het zou toch gaaf zijn als een heel terras ons bier drinkt. Nou, een paar maanden later stonden er bij Picknickers in Terherne overal OPSTEKERS op tafel. Ook buiten Friesland staat Gudzekop bij steeds meer restaurants op de kaart. Vorig jaar stuurde ik DE VOLLE LAAG Sûkerbôle naar de European Beer Challenge en dat bier kreeg goud. Wow, dacht ik. Daar stond ik dan, als kleine brouwer tussen de Hertog Jans, de Texels en de grote mannen. Maar ik dacht ook: wacht even, zal ik ook VOLLE LAAG Fryske Dúmkes opsturen? Nou ja, die won dus ook goud.”
Hoe vond je dat?
“Mooi natuurlijk. Maar ik vind het vooral mooi dat ik iets kan maken dat mensen waarderen. Ik stond een keer op de Friese Ballonfeesten toen een oudere dame een biertje voor haar man kwam halen. Zelf dronk ze geen bier. Even later kwam ze terug en zei ze: wat is dit lekker!”
Heb je nog ambities?
“Mijn droom is een eigen plek om mijn bieren te brouwen, met een proeflokaal. En ik wil nog meer samenwerken met lokale ondernemers. Met een biologische zuivelmakerij hebben we bierkaas ontwikkeld, met een lokale slagerij droge worst met ons bier. Een chocolatier kwam een keer vragen welk van onze bieren lekker smaakt bij chocola. Een paar weken later had hij er bierbonbons van gemaakt.”
Hoe is Van der Wiel betrokken geraakt bij Gudzekop?
“Gert van der Wiel is fan van het eerste uur, hij deed mee aan de crowdfunding. En werd gelijk onze boekhouder. Ontzorgen is zijn grootste kracht. Ik app en heb binnen no time een reactie.”
Wat zou voor jou de ultieme plek zijn om je bier geserveerd te zien?
“In een vliegtuig van KLM, als een soort visitekaartje van Nederland. Maar op de kaart staan in België en Duitsland is ook een droom. Dat zijn echte bierlanden. Als dat lukt, knijp ik mezelf echt wel een keer in m’n arm.”
